Tornado

Een tornado is een wervelstorm met karakteristieke doorsnede van 300 m tot ongeveer 1 km. Hij komt herhaaldelijk voor in het zuidelijk deel van de Verenigde Staten. Tornado's ontstaan vooral in het voorjaar, wanneer een warme en vochtige luchtstroming van de Golf van Mexico in botsing komt met drogere en koudere polaire luchtmassa's boven het continent. De bijzonder verwoestende kracht van de tornado hangt samen met de concentratie van een enorm luchtdrukverval en van extreme windsnelheden binnen een diameter van slechts een paar honderd meter. De luchtdruk in het centrum is nooit gemeten, maar bedraagt zeer waarschijnlijk minder dan 900 hecto Pascal en de grootste windsnelheden worden geschat op meer dan 400 km per uur. Men heeft ook stijgsnelheden van de lucht gemeten van 250 km per uur. De kracht die hierbij vrijkomt, is ruim voldoende om zware voorwerpen zoals auto's op te tillen. Het gedrag van de tornado's is vaak erg grillig, maar wordt wel mede bepaald door de algemene weersituaties. Sommige verplaatsen zich nauwelijks en hebben een korte levensduur, maar de meeste trekken een spoor van vernielingen dat soms meer dan 400 km lang kan zijn, en hebben een levensduur, die kan variëren van enkele minuten tot 8 uur. Gemiddeld komen er in de VS zo'n tweehonderd tornado's per jaar voor, maar er zijn jaren geweest waarin totaal ruim duizend tornado's werden geteld

Tornado's

Een compilatie van tornado's

Video 1 Tornado in Oklahoma op 19 mei 2013

Tornado in Oklahoma

Windhozen

Windhoos in Friesland

In ons land komen windhozen voor. Om er enkele te noemen, die van Borculo (1925), Tricht(1967) en Ameland (1972).  Een windhoos is een kleinere versie van de tornado. Ook in onze omgeving treden windhozen op, die flinke schade aan kunnen richten, maar ze zijn toch wat minder hevig dan hun Amerikaanse tegenhangers. Kenmerk van de windhoos is de slurf die onderaan een zware buienwolk te voorschijn komt en waarin de lucht snel ronddraait. Het beste is deze beweging in de slurf te vergelijken met de draaikolk die ontstaat in een snel leeglopende wasbak. De zwaardere windhozen komen voor in zogenaamde buiencomplexen. Dat zijn een aantal buien bij elkaar die anders dan bij een geïsoleerde bui uren lang kunnen blijven bestaan doordat het complex zich zelf als het ware steeds w opnieuw voedt. Dat hangt samen met zeer hoge windsnelheden op grotere hoogte in de atmosfeer. Dergelijke zware buiencomplexen verplaatsen zich dan ook snel. In een uur kunnen ze een afstand afleggen van vijftig tot tachtig kilometer. Zware windhozen ontstaan in West-Europa als er op grote hoogte een zuidelijke luchtstroming staat, terwijl langs de grond koele oceaanlucht via de Golf van Biscaje het Continent op stroomt. Windhozen die schade veroorzaken zijn in ons land zeldzaam. De zwaarste hozen laten een spoor achter dat enkele tientallen meters breed is en enkele honderden meters lang. Dat spoor wordt steeds onderbroken, doordat de slurf even aan de grond komt, zich dan terug trekt in de wolk en vervolgens weer toeslaat. Kleinere hozen komen bij ons regelmatig voor, waarschijnlijk een tiental per jaar. Komen windhozen boven water voor dan noemen we ze waterhozen. Dergelijke kleine waterhozen zijn vaak te zien in het voorjaar in het Waddengebied.